Ο κύκλος ζωής κάθε τρίχας διαδράμει τις εξής φάσεις:
Αναγενής φάση: αποτελεί τη φάση ανάπτυξης της τρίχας και διαρκεί συνήθως 2 με 6 χρόνια. Οι περισσότερες τρίχες ενός υγιούς τριχωτού βρίσκονται σε αυτή τη φάση, όπου η τρίχα είναι πιο λαμπερή και χοντρή με έντονο χρώμα και σταθερό ρυθμό ανάπτυξης.
Καταγενής φάση: εδώ πλέον σταματάει η ανάπτυξη και η τρίχα μπαίνει στην φάση της ηρεμίας, η οποία διαρκεί περίπου 1 με 2 εβδομάδες.
Τελογενής φάση: ξεκινάει η σταδιακή απόπτωση της τρίχας με ταυτόγχρονη σμίκρυνση/νέκρωση της ρίζας της τρίχας και άνοδο της λεπτυσμένης πλέον τρίχας στα ανώτερα επίπεδα του δέρματος μέχρι την πλήρη απόπτωσή της. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 3 με 4 μήνες.
Ακρογωνιαίος λίθος στη διερεύνηση της τριχόπτωσης και την επιλογή της σωστής θεραπείας αποτελεί το τριχοριζόγραμμα. Πρόκειται για μικροσκοπικό έλεγχο του σώματος της τρίχας, αλλά κυρίως της ρίζας της τρίχας, που μας βοηθάει να προσδιορίσουμε το ποσοστό των αναγενών και τελογενών τριχών, την ύπαρξη δυστροφικών τριχών καθώς και τη διάμετρο του σώματος της τρίχας. Η αναλογία των διαφόρων φάσεων της τρίχας σε ένα φυσιολογικό τριχοριζόγραμμα είναι η εξής:
Αναγενείς: 80%
Καταγενείς: 1-2%
Τελογενείς: <20%
Δυστροφικές: 0%
Ανάλογα με το αίτιο και τον τύπο της τριχόπτωσης διαταράσσεται και η αναλογία των διαφόρων φάσεων της τρίχας. Ο δερματολόγος που διενεργεί το τριχοριζόγραμμα, μπορεί να κατευθύνει την περαιτέρω διαγνωστική του προσέγγιση βάσει αυτού.
Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται συχνά και η μέθοδος της τριχογράφησης μέσω δερματοσκόπησης, η οποία συνεπικουρεί στη διάγνωση της τριχόπτωσης, δεν μπορεί όμως να αντικαταστήσει το κλασσικό τριχοριζόγραμμα, αφού δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η φάση της τρίχας, χωρίς ταυτόγχρονο έλεγχο της ρίζας της.
Με το αποτέλεσμα του τριχοριζογράμματος ο δερματολόγος θα κρίνει αν χρειάζεται περαιτέρω εργαστηριακός έλεγχος και ταυτόγχρονα μπορεί να επιλέξει την αρχική θεραπευτική προσέγγιση. Πρέπει να επισημανθεί ότι η διάρκεια ζωής των τελογενών τριχών διαρκεί περί τις 100 μέρες, άρα τα πρώτα ουσιαστικά ορατά αποτελέσματα από τη θεραπεία αναμένονται μετά τους 4 μήνες. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνεται ο ασθενής για το διάρκεια της θεραπείας πριν την έναρξή της, καθώς και για την σωστή τήρηση των θεραπευτικών οδηγιών, ώστε με τη σωστή συνεργασία να επιτευχθεί το δυνατόν καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Σε περιπτώσεις ουλωτικής αλωπεκίας εκτός από το τριχοριζόγραμμα θα πρέπει να διενεργηθεί παράλληλα λήψη βιοψίας, ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και στην πορεία να γίνει περαιτέρω διερεύνηση της αιτίας, ώστε να επιτευχθεί ο σωστός σχεδιασμός της θεραπείας.
