Ένα μέρος του πληθυσμού (5%) πάσχει από μία κατάσταση που ονομάζεται κνιδωτικός δερμογραφισμός. Σ’ αυτήν την περίπτωση μετά από μηχανικό ερεθισμό/άσκηση πίεσης στην περιοχή του δέρματος εμφανίζεται μια πομφώδης αντίδραση του δέρματος (δηλαδή οίδημα & ερύθημα) κατά μήκος της επιφάνειας που ασκήθηκε η πίεση/τριβή, συνήθως με έντονο συνοδό κνησμό, ενώ σπάνια μπορεί να αναφέρεται αίσθημα καύσου ή άλγους. Ως εκ τούτου, ανάλογα με τα σημεία πλήξεως μπορεί να εμφανιστούν εντυπωσιακές δερματικές αλλοιώσεις, που συνήθως διαρκούν λίγα λεπτά έως μισή ώρα περίπου.  Ο δερμογραφισμός αποτελεί την πιο συχνή μορφή φυσικής κνίδωσης, ενώ διακρίνεται σε πρώιμο & όψιμο, ανάλογα με τη στιγμή εμφάνισης της αντίδρασης σε συνάρτηση με το αρχικό ερέθισμα.

Τα αίτια που προκαλούν τον κνιδωτικό δερμογραφισμό δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως.  Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται κάποιος αιτιολογικός παράγοντας, οπότε καλείται ιδιοπαθής δερμογραφισμός, ενώ σε ορισμένους ασθενείς ενοχοποιούνται σαν εκλυτικοί παράγοντες λοιμώξεις (μικρόβια, ιοί, μύκητες, παράσιτα), αλλεργιογόνα (ακάρεα σκόνης), φάρμακα (πενικιλλίνη), αυτοάνοσες καταστάσεις (θυρεοειδοπάθεια) καθώς & συναισθηματικοί παράγοντες (άγχος & στρες). Η ισταμίνη αποτελεί τον κύριο χημικό μεσολαβητή στην παθογένεια της νόσου, γεγονός που εξηγεί την καλή ανταπόκριση της νόσου στα αντιισταμινικά φάρμακα.

Η διάρκεια του φαινομένου αυτού ποικίλλει. Συνήθως διαρκεί λίγους μήνες έως δύο χρόνια από την αρχική εμφάνιση, παρόλα αυτά δεν είναι μικρό το ποσοστό των ασθενών που αναφέρουν τη διάρκεια του επί έτη. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρήζει περαιτέρω διερύνησης, ώστε να αποκλειστεί η περίπτωση της κνίδωσης εκ πιέσεως & της urticaria factitia.

Η αντιμετώπιση του κνιδωτικού δερμογραφισμού είναι κυρίως συμπτωματική (εφόσον δεν έχει ενοχοποιηθεί άλλος παράγοντας κατά τη διαγνωστική προσπέλαση).  Συνιστάται η αποφυγή μηχανικών/εκλυτικών παραγόντων (αποφυγή άσκησης τριβής/πίεσης στο δέρμα, αποφυγή χρήσης στενών ενδυμάτων & υποδημάτων κ.α.), ενώ τα αντιισταμινικά συνεχίζουν να παραμένουν η θεραπεία πρώτης γραμμής στην αντιμετώπισή του. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον ουσιαστικό ρόλο της  ενυδάτωσης του δέρματος, που δρα ανασταλτικά στον φαύλο κύκλο του κνησμού-ξεσμού & τέλος σημαίνουσα βαρύτητα έχει η καλή ψυχική υγεία που φαίνεται να καθορίζει πολύ συχνά την εξέλιξη της νόσου.