Κυτταρίτιδα: Πώς αντιμετωπίζεται?

Η κυτταρίτιδα αποτελεί ένα μείζον αισθητικό πρόβλημα στο μεγαλύτερο ποσοστό του γυναικείου φύλου. Περίπου το 80% των γυναικών θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους ορατά σημάδια κυτταρίτιδας στους γλουτούς, τους μηρούς, στην κοιλιακή χώρα ή στα μπράτσα, τα οποία επιτείνονται με τα χρόνια λόγω των ηλικιακών αλλαγών στη συνεκτικότητα του συνδετικού ιστού.

Τα πρώιμα στάδια της κυτταρίτιδας ξεκινούν σε ένα μεγάλο ποσοστό ήδη από την εφηβεία, όπου το σώμα αλλάζει υπό τις ορμονικές μεταβολές που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη περίοδο.

Πώς δημιουργείται η κυτταρίτιδα?

Η συσσώρευση λιποκυττάρων εντός του συνδετικού ιστού προκαλεί τη δημιουργία οζιδίων από λιπώδη ιστό προκαλώντας έτσι μία ανομοιογένεια στην περιοχή και προσδίδοντας στην επιφάνεια του δέρματος όψη ‘φλοιού πορτοκαλιού’.

Η κυτταρίτιδα δεν συνδέεται με περίσσεια λίπους, αλλά τα ήδη υπάρχοντα λιποκύτταρα αυξάνουν σε μέγεθος (έως και 4 φορές από το κανονικό), ενώ παράλληλα λόγω της τάσης που ασκούν στο αγγειακό δίκτυο της περιοχής, διαταράσσουν τη φυσιολογική μικροκυκλοφορία του αγγειακού και λεμφικού δικτύου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του μεταβολισμού (μειωμένη οξυγόνωση και λεμφική παροχέτευση των προϊόντων μεταβολισμού), τη δημιουργία οιδήματας και την περαιτέρω διόγκωση των λιποκυττάρων που πλέον προβάλλουν εντός του συνήθως συνυπάρχοντος χαλαρού συνδετικού ιστού.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση κυτταρίτιδας?

Η κληρονομικότητα φαίνεται πως παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της κυτταρίτιδας όπως επίσης και ο σωματότυπος, δηλαδή γυναίκες με γυναικείο πρότυπο κατανομής λίπους, ο λεγόμενος τύπος ‘αχλάδι΄(στενός κορμός με ανοιχτές λεκάνες) παρουσιάζουν αυξημένη επίπτωση στην εμφάνιση κυτταρίτιδας σε σχέση με τις γυναίκες που έχουν ανδρικό πρότυπο κατανομής λίπους.

Επίσης οι ορμόνες επηρεάζουν σημαντικά την εμφάνιση κυτταρίτιδας, με κύριους ένοχους τα οιστρογόνα. Αυτή η θεωρία εξηγεί εν μέρει τη μειωμένη συχνότητα εμφάνισης κυτταρίτιδας στους άνδρες. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε και τη σημασία των ορμονικών μεταβολών, κάτι που εξηγεί την εμφάνιση κυτταρίτιδας σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή επίσης την (σπάνια) πρώτη ορατή εμφάνιση κυτταρίτιδας ή την επιδείνωση αυτής σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.

Φυσικά η πλούσια σε λιπαρά και υδατάνθρακες διατροφή, η κατανάλωση αλμυρών τροφών, η κατάχρηση αλκοόλ, καθώς και ο γενικότερος τρόπος ζωής (καθιστική ζωή, κάπνισμα, έλλειψη σωματικής άσκησης, άγχος και στρες) επιτείνουν το φαινόμενο της κυτταρίτιδας μέσω της περαιτέρω μείωσης του μεταβολισμού, της κατακράτησης υγρών και του οξειδωτικού στρες που προκαλούν.

Υπάρχει θεραπεία?

Πριν αναφερθούμε στις διάφορες μεθόδους αντιμετώπισης της κυτταρίτιδας πρέπει να επισημάνουμε ότι η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τον τύπο και την εντόπιση της κυτταρίτιδας, ενώ το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται άμεσα από τη σωστή συμμόρφωση στις ιατρικές οδηγίες. Δεν υπάρχει η χρυσή τομή στην αντιμετώπιση του φλοιού πορτοκαλιού, αλλά η κάθε μέθοδος αποσκοπεί στη μείωση αυτού του φαινομένου και στη βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος.

Από τις ιατρικές εφαρμογές η μεσοθεραπεία κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Μέσω ενέσεων με λεπτή βελόνα διοχετεύεται εντοπισμένα στην πάσχουσα περιοχή ένα κοκτέιλ από βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αγγειοδραστικές και συσφιγκτικές ουσίες εντός του δέρματος. Στόχος αυτής της μεθόδου είναι να αυξηθεί ο τοπικός μεταβολισμός και να διεγερθεί η μικροκυκλοφορία στην περιοχή, ώστε να μειωθεί το μέγεθος των λιποκυττάρων, να αρθεί η κατακράτηση υγρών και το ίδιο μας το σώμα να μπορέσει να αποτοξινωθεί και να διεγείρει τους μηχανισμούς ανάπλασης του συνδετικού ιστού.

Το αποτέλεσμα της μεσοθεραπείας ενισχύεται με τη συνδυασμένη εφαρμογή microneedling. Ουσιαστικά βασίζεται στο μηχανικό ερεθισμό του δέρματος μέσω πολλαπλών μικρονυγμών με εξαιρετικά μικρή και λεπτή βελόνη, η οποία διαπερνά την επιδερμίδα φθάνοντας στο ανώτερο (θηλώδες) χόριο. Αυτός ο ¨μικροτραυματισμός¨ ενεργοποιεί τους φυσικούς μηχανισμούς επούλωσης και ανάπλασης του δέρματος, με τελικό αποτέλεσμα την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, που αποκαθιστούν την ελαστικότητα και το σφρίγος του δέρματος. Στην περίπτωση της κυτταρίτιδας χρησιμοποιείται το Dermaroller, δηλαδή ένας κύλινδρος με παράλληλους δίσκους που περιέχουν πολλαπλές μικρές ακίδες από χειρουργικό ατσάλι σε ακτινωτή διάταξη μήκους από 2,0 mm. Οι ακίδες αυτές διαπερνούν την επιδερμίδα εισχωρώντας στο ανώτερο χόριο. Μετά από επαναληπτικές συνεδρίες, οι οποίες γίνονται ανά 1 έως 2 εβδομάδες, ενεργοποιείται η αναπλαστική ικανότητα του συνδετικού ιστού, το δέρμα γίνεται πιο παχύ και σφριγηλό, ενώ παράλληλα μειώνεται δραστικά το φαινόμενο του ‘φλοιού πορτοκαλιού’.

Παρόμοιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση ειδικών μηχανημάτων με ραδιοσυχνότητες (RF). Μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων μεταφέρεται ενέργεια εντός των βαθύτερων στρωμάτων του δέρματος, η οποία μετατρέπεται σε θερμότητα, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της αιματικής και λεμφικής ροής, στη συρρίκνωση των λιποκυττάρων και στην ενεργοποίηση των ινοβλαστών με απώτερο αποτέλεσμα την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης. Έτσι παρατηρείται σταδιακά μείωση πόντων στην περιοχή εφαρμογής και πιο σφριγηλό δέρμα.

Η λιπόλυση με τη χρήση ενέσιμων λιποδιαλυτικών ουσιών, όπως η φωσφατιδυλοχολίνη είναι μία ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική εφαρμογή στον κλάδο της αισθητικής ιατρικής. Η τεχνική είναι παρεμφερής της μεσοθεραπείας, μόνο που οι ενέσεις σε αυτή την περίπτωση λαμβάνουν χώρα στο υποδόριο, δηλαδή εντός του λιπώδους ιστού. Η φωσφατιδυλοχολίνη, που αποτελεί φυσικό συστατικό της μεμβράνης των κυττάρων, προκαλεί καταστροφή των λιποκυττάρων στα σημεία που ενίεται, τα οποία ρευστοποιούνται και στη συνέχεια αποβάλλονται μέσω της κυκλοφορίας. Ενδείκνυται ιδανικά σε περιπτώσεις εντοπισμένης αύξησης του λιπώδους ιστού, ενώ πρέπει να εφαρμόζεται από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.

Εκτός από τις αμιγώς ιατρικές μεθόδους αντιμετώπισης της κυτταρίτιδας αξίζει να αναφερθούμε σε ποιο συντηρητικές, αλλά σημαντικά αποτελεσματικές πρακτικές.

Το λεμφικό μασάζ ενεργοποιεί τη λεμφική αποχέτευση, ενώ παράλληλα μέσω της προκαλούμενης υπεραιμίας αυξάνει τον μεταβολισμό. Η συγκεκριμένη τεχνική συνδυάζεται ιδανικά με τη μέθοδο της μεσοθεραπείας για επιπλέον ενίσχυση του τελικού αποτελέσματος, χωρίς να επιτείνει τη χαλάρωση του συνδετικού ιστού.

Τέλος η σωστή και ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στα φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες συμβάλλουν στη μείωση του σωματικού βάρους, ενώ η αερόβια άσκηση ενισχύει το μυϊκό σύστημα και το συνδετικό ιστό, μειώνοντας παράλληλα το μέγεθος των λιποκυττάρων.

Μία τελευταία συμβουλή, πριν ξεκινήσουμε τις προετοιμασίες ‘αναδόμησης’ για την εξόρμηση στις παραλίες, που συχνά παραλείπεται στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας είναι η αποφυγή της έντονης έκθεσης στον ήλιο. Μπορεί το οπτικό εφέ ενός μαυρισμένου δέρματος να βελτιώνει την όψη του ‘φλοιού πορτοκαλιού’, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τη φωτογήρανση του δέρματος και την επιπλέον χαλάρωση που προκαλεί η UV ακτινοβολία στις κολλαγόνες ίνες.

Προμηθευτείτε το κατάλληλο αντιηλιακό, βελτιώστε τη διατροφή σας, επισκεφθείτε το δερματολόγο σας για να επιλέξετε την κατάλληλη για εσάς θεραπεία και ξεκινήστε τις κατάλληλες προετοιμασίες γιατί το καλοκαίρι πλέον είναι κοντά!

Κατερίνα Νεάρχου

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος